Inleiding
Stofdeeltjes, gassen, dampen en nevels komen voor in een grote variëteit van afmetingen, chemische samenstellingen en oorsprong waaronder:
- Minerale stoffen
- Synthetische stoffen
- Bijproducten van chemische processen
Giftigheid/ schade voor de gezondheid
- Er bestaat geen algemene test om te bepalen welke mate van giftigheid bepaalde stofdeeltjes hebben
- O.a. vorm (sferisch, asbest/ vezelachtig), afmetingen (fijn, ultrafijn) en verblijftijd in het lichaam spelen een rol hierbij
- De mate van gevaar voor de gezondheid van veel stoffen, nevels en gassen hangt onder meer af van de deeltjesgrootte en de afgezette hoeveelheid in de ademhalingskanalen en longen
De ACGIH (American Conference of Governmental Industrial Hygienists) beveelt aan om de TLV’s (Treshold Limit Values vergelijkbaar met onze MAC-waarden) van stof- en neveldeeltjes in drie vormen te verdelen:
- “Inhalable” : 10 µm < grootte < 100 µm, inhaleerbare deeltjes, schadelijk als er afzetting plaatsvindt in de omgeving van keel, neus en mond.
- “Thoracic” : 4 µm < grootte < 10 µm, schadelijk bij afzetting in de ademhalingswegen.
- “Respirable” : grootte < 4 µm, respirabele deeltjes, schadelijk bij afzetting in de longen.
Voorbeelden: rook en dampen, las- en snijrook, metaalsmelten, verwarmde processen, olienevel, spuitnevel, galvanisatie, bewerkingen van mineralen, kunststoffen, transport van bulkgoederen, graanhandling, afvalverwerking, etc. etc.
Recent is een nieuwe manier van beoordeling van stoffen ingevoerd: BEI’s (Biological Exposure Indices) = biologische monitoring/ concentratiemeting van een chemische substantie of zijn afgeleiden. Dit is een indicatie van de opname van de substantie in het biologische systeem van de blootgestelde = Bio-equivalent van TLV (bijvoorbeeld: CO, pesticiden, Cd, Pb, Hg, Cr (VI)).
MAC-waarde staat voor de Maximaal Aanvaarde Concentratie van een gas, damp, vezel of van stof in de lucht op de werkplek. Bij de vaststelling van deze waarde wordt zoveel mogelijk als uitgangspunt gehanteerd dat – voor zover de huidige kennis reikt – de gezondheid van de werknemers én hun nageslacht niet wordt benadeeld.
Belang van MAC-waarden
In de praktijk blijkt behoefte te bestaan aan concrete normen op het gebied van arbeidsomstandigheden, deze scheppen duidelijkheid voor werkgevers en werknemers en bieden houvast voor de handhaving door de Arbeidsinspectie. Dat geldt in het bijzonder voor gezondheidsschadelijke en hinderlijke stoffen.
MAC-waarden worden gehanteerd bij de toetsing van blootstellingniveaus en bij de beoordeling van de arbeidsomstandigheden. Bij het ontwerpen van nieuwe installaties en bij het bewaken van emissiebronnen vormen grenswaarden een richtlijn voor het minimaal te bereiken beschermingsniveau.
Soorten van MAC-waarden
MAC-waarden zijn geen absolute blootstellingsgrenzen, maar tijdgewogen gemiddelden over acht uur, aangeduid met MAC TGG-8u. Daarnaast kan bij een MAC-waarde sprake zijn van een ceiling-waarde (plafondwaarde), aangeduid met MAC-C. Een dergelijke waarde is een absolute blootstellingsgrens die niet mag worden overschreden. In een aantal gevallen wordt ter voorkoming van hoge blootstellingsniveaus gedurende korte tijd (de zogenoemde piekblootstellingen) een grenswaarde als 15 minuten tijdgewogen gemiddelde vastgesteld; aangeduid met MAC TGG-15min. De MAC-waarde is bedoeld voor normale, niet door calamiteiten verstoorde arbeidssituaties en arbeidsprocessen, en worden zoveel mogelijk afgestemd op een normale belasting van gezonde werknemers.
Praktische beperkingen in verband met handhaving en toepassing
De beperkingen hingen samen met het feit dat er niet altijd een goede meetstrategie en een geschikte meetmethode voorhanden waren voor de bepaling van de luchtconcentraties van de betrokken stof of stoffen op de werkplek. Ook de kostenaspecten vormden een flinke drempel bij het al dan niet inzetten van meetapparatuur. Veelal werd een momentopname gemaakt door een externe partij, welke niet écht representatief was voor de dagelijkse gang van zaken.
De oplossing!
Het continu meten en bewaken van de aanwezigheid van Stofdeeltjes, dampen, nevels, VOC’s (Volatile Organic Compounds), giftige gassen, CFK’s, oxiderende gassen en brandbare gassen wordt nu mogelijk gemaakt door de MACView® productlijn. Producten voor stationaire en draagbare apparatuur zijn beschikbaar. Uit meer dan 80 sensoren kan een passende selectie worden gemaakt. Moderne technologie en communicatiesystemen (Ethernet) maken het eenvoudig om gegevens te registreren, te rapporteren en presenteren voor elke doelgroep of gebruiker. Het geheel draagt bij aan de bedrijfszekerheid van de procesvoering en de gezondheid van werknemers. Eindelijk is er een efficiënte, bedrijfszekere én betaalbare methode om de aanwezigheid van een gas, damp, vezel of van stof op de werkplek continu te bewaken!
Beschrijving en werkingsprincipe
Continu vaste deeltjes meten en monitoren
De MACview® - Particles is een monitoringsysteem voor vaste deeltjes zoals stof, rook en aerosolen. Speciaal ontwikkeld voor het gebruik in werkruimten en industriële omgevingen. De MACview® - particles meet, geeft data weer, registreert data met software en stuurt – indien gewenst – een extern alarm aan. Het meetprincipe berust op diffusie van infrarood licht.
Continu meten & monitoren van gassen, dampen en VOC’s
De MACview® - Gassensor is een intelligente sensoreenheid waarin een microcontroller is opgenomen. Deze zorgt voor monstername, compensatie en het doorsturen van data via een mA-uitgang. De concentratie wordt gecompenseerd door een zeer nauwkeurige temperatuur- en relatieve vochtigheidsensor.
Toepassingen
- Lasrookdetectie en hoeveelheidmeting van “indoor pollutants”
- VOC’s – Volatile Organic Compounds (solvents, alcohol, toluene, xyleen)
- Giftige gassen (CO, Ammonia, uitlaatgassen)
- Oxiderende gassen (Ozon, stikstofoxiden, Chloor)
- CFK’s (R-22, R-21, R134a)
- Brandbare gassen (LPG, methaan, propaan, waterstofgas)
- EEx-uitvoering volgens ATEX-regelgeving
- Industrie, laboratoria, werkplaatsen etc.
- Aansturing van ventilatiesystemen en stofafscheiders
- Continu meten en bewaken van concentraties
- Registratiedoeleinden en rapportage
